W ramach współpracy z Skarbem Państwa – Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe – Nadleśnictwem Smardzewice oraz Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Łodzi przystąpiliśmy do prac związanych z ochroną stanowiska bardzo rzadkiego na terenie województwa łódzkiego czarcikęsika Kluka oraz śródleśnego torfowiska i łąki, na którym on występuje.
Gatunek ten znajduje się pod ochroną ścisłą i wymaga ochrony czynnej. Jest on umieszczony w Czerwonej Księdze Roślin Województwa Łódzkiego i ma status krytycznie zagrożonego wymarciem na terenie województwa. Dlatego podjęto starania, aby ochronić jego stanowisko znajdujące się na terenie rez. Jeleń. Ochrona tego gatunku polega w głównej mierze na niezarastaniu stanowiska przez drzewa i krzewy oraz przez trzcinę pospolitą. Pierwsze prace zostały wykonane latach 2019-2020 roku i polegały na wykoszeniu terenu objętego działaniami ochronnymi oraz jego odkrzaczeniu z drzew i krzewów. W roku 2021 dokonano lustracji terenu torfowiska i stwierdzono rekordową ilość aż 11 pędów kwitnących czarcikęsika Kluka. Zauważono również zwiększającą się różnorodność roślin zielnych na terenie torfowiska. Jednocześnie nadal odrasta trzcina pospolita, więc dla długotrwałej skuteczności tych działań należało podjąć działania na ponowne wykaszanie terenu torfowiska. W grudniu 2021 roku ukazało się nowe zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Jeleń” na lata 2022–2026. W związku z jego ogłoszeniem mogliśmy przystąpić do pierwszych prac, które zostały przeprowadzone wczesną wiosną i polegały na wykoszenie całego terenu objętego działaniami. Teraz przystąpiliśmy do drugiego wykaszania, które ma za zadanie z jednej strony dać więcej światła czarcikęsikowi, a z drugiej osłabić populację trzciny na tym terenie. W tym roku na terenie torfowiska utrzymuje się wysoki (a właściwie taki jaki powinien tutaj być) stan wody, dlatego prace były dość ciężkie. Pogoda też nas nie rozpieszczała (30 stopniowy upał), ale bywało gorzej. Jesteśmy jednak bardzo ciekawi jak wysokistan wody wpłynie na stanowisko czarcikęsika Kluka. Kolejne prace będą wykonywane zimą, ale wcześniej skontrolujemy ile osobników tej rzadkiej rośliny zakwitnie w tym roku. W bliskim sąsiedztwie występuje tutaj też podkolan biały, gatunek storczyka, którego obecnie jedyne znane nam stanowisko na terenie Spalskiego PK znajduje się właśnie tutaj w rez. Jeleń. W tym roku poraz kolejny zakwitł, a nie zdarza mu się to corocznie.
