Dzień Wiatru został zainaugurowany w 2007 roku przez Europejskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (EWEA) oraz Światową Radę Energetyki Wiatrowej (GWEC). Najpierw jako święto o zasięgu europejskim, a od 2009 roku już o zasięgu światowym. Celem obchodów tego dnia jest odkrywanie wiatru, jego mocy i możliwości, które mogą zmienić życie na ziemi, głównie przy wykorzystaniu energii tego żywiołu.
Wiatr to niemal poziomy ruch powietrza wywołany różnicami ciśnienia atmosferycznego i ukształtowaniem powierzchni danego obszaru. Im większa różnica ciśnienia atmosferycznego tym silniejszy wiatr.
Wiatr odgrywa ważną rolę w atmosferze, przenosząc ciepło, parę wodną, oraz zanieczyszczenia. Wiatry są składową ogólnej cyrkulacji atmosferycznej na kuli ziemskiej. Powodują powstanie prądów morskich i falowanie zbiorników wodnych.
Powietrze (wiatr) jest jednym z żywiołów natury obok wody, ognia i ziemi. Wiatr jako żywioł potrafi być zarówno naszym sprzymierzeńcem, jak i wrogiem. Chłodzi, usuwa zanieczyszczenia z powietrza miast a czasem niszczy, powodując zatapianie statków, zmywanie z powierzchni Ziemi miast, podmywanie brzegów, erozję skał, wędrowanie wydm i wiatrołomy.
Jest jednym z niezbędnych czynników, gwarantujących życie na Ziemi. Ptaki wykorzystują świetnie prądy powietrza do szybowania. drapieżcom pomagają one w polowaniu, a stadom bocianów w wędrówkach ku lepszym warunkom. Znane nam dobrze babie lato, czyli nici przędne niektórych pająków, są unoszone przez wiatr, niekiedy nawet na odległość kilkuset kilometrów. Rośliny zaś często zapylane są dzięki temu, że wiatr unosi ich zarodniki, umożliwiając roślinom wydawanie nasion i owoców.
Ruch powietrza od prawieków był wykorzystywany jako źródło energii. Już przed naszą erą wiatr służył mieleniu zboża w młynach, pompowaniu wody i nawadnianiu pól uprawnych.
Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu wiatru za pomocą wiatraków pochodzą z 1750 r. p.n.e. i znajdują się w kodeksie Hammurabiego. W Indiach ok r. 400 p.n.e. po raz pierwszy zastosowano wiatrak do transportowania wody. Pierwsze wiatraki, jakie pojawiły się w Polsce i innych państwach Europy były prostymi drewnianymi budowlami, a energia wiatru służyła głównie do mielenia ziarna na mąkę. Niegdyś wiatry były jedynym napędem żaglowców. Dawni podróżnicy mogli odkrywać nowe lądy i mógł kwitnąć handel.
Emisja spalin, pyłów przemysłowych i z kominów grzewczych często prowadzi do powstawania smogu. Wiatry są zatem bardzo potrzebne do przewietrzania miast, w których naturalne ruchy powietrza są ograniczone.
Wspomnijmy jeszcze o elektrowniach wiatrowych. Elektrownie wiatrowe choć przetwarzają energię wiatru na energię elektryczną, budzą kontrowersje. Badany jest ich wpływ na środowisko, zdrowie ludzi i świat zwierząt. Elektrownie wiatrowe są obarczane winą za emisję niebezpiecznych infradźwięków, szkodzenie ptakom i nietoperzom, obniżanie wartości nieruchomości, niszczenie turystyki czy miejsc pracy a z drugiej strony są również pozytywne aspekty elektrowni:
- wiatr to energia odnawialna, która nigdy się nie wyczerpie
- jest to czysta energia, nie emituje dymów do atmosfery
- wiatr wieje za darmo
- kręcące się wiatraki nie szpecą krajobrazu tak, jak kominy zakładów przemysłowych i elektrowni
- wiatraki można stawiać w miejscach, gdzie nie dociera prąd sieciowy
Siłę wiatru określa się w skali Beauforta. Największe prędkości wiatr osiąga na otwartych przestrzeniach, czyli tam, gdzie nie napotyka przeszkód. Dlatego najsilniejsze wiatry występują nad wodą, na pustyniach, a także w górnych partiach atmosfery. Tych ostatnich możemy doświadczyć w wysokich górach oraz lecąc samolotem.
Opr.DWB
Zdj.DWB (wiatrak holenderski Krasocin)
