16 styczna obchodzimy Światowy Dzień Śniegu.
Śnieg to opad atmosferyczny zbudowany z kryształków lodu, przyjmujących przeważnie kształt sześcioramiennych gwiazdek, które po połączeniu ze sobą tworzą tzw. płatki śniegu. Śnieg po zgromadzeniu się na ziemi tworzy pokrywę śnieżną o porowatej strukturze. Śnieg tworzą pojedyncze płatki, a życie takiego płatka rozpoczyna się wysoko w chmurach. Po pierwsze – by powstała śnieżynka potrzebna jest nie tylko woda i niska temperatura, ale także jądro kondensacji.
Jądro kondensacji to rusztowanie – drobinka kurzu lub pyłek kwiatowy – na bazie którego powstaje płatek. W wyniku resublimacji, czyli bezpośredniego przejścia pary wodnej w lód, do jądra (rusztowania) przyłączają się kolejne cząsteczki wody, zwiększając jego rozmiar. Jest ich coraz więcej i więcej, a wirując w powietrzu, przybierają rozmaite formy.
Początkowo wszystkie kryształki lodu rosną tak samo i wyglądają tak samo, przyjmując kształt sześcianu foremnego. Jednak wraz ze zwiększaniem się rozmiaru, forma kryształu zaczyna robić się coraz bardziej nieregularna i niepowtarzalna. Najszybciej przyrastają jego wypukłe i najbardziej oddalone od środka części. Z sześciokątnego, prostego płatka wyrasta sześcioramienna gwiazdka. Płatki śniegu to skomplikowane struktury krystaliczne, które ulegają licznym przekształceniom. Dlatego są tak unikalne i niepowtarzalne, a mnogość kształtów i form zaskakuje nawet naukowców. Mówi się, że nie ma dwóch takich samych płatków śniegu i właściwie jest to prawda. Choć są tak małe, to różnią się między sobą niewidocznymi dla nas cząsteczkami. Dlatego nie sposób znaleźć parę identycznych płatków śniegu.
Rodzaje opadów śnieżnych:
- śnieżyca – obfite opady śniegu;
- zawieja – śnieżyca połączona z silnym wiatrem;
- zamieć śnieżna – zawieja porywająca śnieg leżący już na ziemi, ograniczająca poważnie widoczność;
- śnieg ziarnisty – opad w postaci bardzo małych, nieprzezroczystych ziarenek lodu o średnicy poniżej 1 mm;
- krupy śnieżne – śnieg w postaci kulistych bryłek o średnicy od 1 do 15 mm;
- grad – bryłki lodu o średnicy powyżej 15 mm, często mogące zlepiać się ze sobą.
Ze względu na wilgotność wyróżniamy śniegi suche i mokre. Śniegi suche to : puch świeży, puch zsiadły gips przewiany, gips zbity, śnieg zmrożony płatkowy, szreń, lodoszreń, lód. Śniegi mokre: śnieg mokry, śnieg ziarnisty, zmarznięty śnieg ziarnisty, firn. Oprócz śniegu naturalnego jest też sztuczny śnieg stosowany do naśnieżania stoków narciarskich. Jest to biały puch wytwarzany sztucznie przez śnieżne armatki, które wyrzucają mieszaninę wody i sprężonego powietrza. Powstaje przy temperaturze poniżej -3 st. Celsjusza. Ma postać twardych granulek, a jego wytrzymałość jest od 3 do 5 razy większa niż śniegu naturalnego.
Większość ludzi zapytana o kolor śniegu odpowiedziałaby, że wszędzie, gdzie pada na świecie jest on biały. To prawda, chyba że zostanie on zanieczyszczony innymi substancjami, np. pyłem. Wówczas przybierze on zapewne szarawy odcień. Biel śniegu jest wynikiem budowy kryształków lodu, z których składają się śnieżynki. Dzięki swojej unikalnej strukturze posiadają one zdolność do rozpraszania światła, bez względu na długość fali świetlnej. Różne powierzchnie mogą być pokryte śniegiem w różny sposób, a ponadto różny może być także kąt padania na nie światła, dlatego też percepcja barwy śniegu czasami może się różnić.
Kolorowy śnieg to śnieg zabarwiony na pewien określony kolor (zwykle jest to czerwony śnieg), często o różnym nasyceniu barwy, dający niecodzienny efekt w wyglądzie krajobrazu. Najczęstszą przyczyną jego powstawania jest obecność naśnieżnych glonów, które w swoich chloroplastach zawierają barwniki. Rzadziej źródłem zabarwienia są czynniki fizyczne, np. opadający pył. Zjawisko kolorowego śniegu występuje często w rejonach arktycznych. Obserwowane było jednak również w polskich Tatrach.
Poza Ziemią opady śniegu zostały zaobserwowane na Marsie przez sondę Phoenix. Śnieg padał z chmur przepływających 4 kilometry ponad lądownikiem i sublimował czyli zmienił swój stan ze stałego w gazowy z pominięciem stanu ciekłego, zanim dotarł do powierzchni. Opad ten miał zatem charakter virgi. Virga (vir) (łac. gałąź, witka) – opad (deszcz, śnieg, kryształków lodu), który nie dociera do powierzchni ziemi, ponieważ paruje lub sublimuje zanim opadnie. Dzieje się tak najczęściej, kiedy dolna część atmosfery ma niską wilgotność.
Opr.DWB
Zdj. DWB
