Gąsiorek (Lanius collurio) jest najpospolitszym przedstawicielem rodziny dzierzbowatych występujących w Polsce. Jest to ptak nieco większy od wróbla; dymorfizm płciowy u gąsiorka jest silnie widoczny. Wierzch głowy i kark u samca są szare, grzbiet i wierzch skrzydeł jasnobrązowe, a spód ciała białoróżowy. Przez oko przechodzi czarna maska. Samica natomiast jest cała brązowa z wyjątkiem brzucha, który jest jasny i prążkowany. Brak również maski. Młode osobniki są podobne do dzierzby rudogłowej.
Bardzo charakterystyczną cechą u gąsiorków (jak również innych dzierzb i sokołowatych) jest tak zwany „sokoli ząb”, czyli wyrostek na dziobie, który pomaga w uśmiercaniu ofiar, gąsiorek jest bowiem drapieżnikiem. Poluje głównie na duże owady, ale nie gardzi również drobnymi ssakami (głównie gryzoniami), jaszczurkami czy małymi ptakami. Jeden ze zwyczajów tego ptaka może budzić grozę; gąsiorek często gromadzi swoje zdobycze w swego rodzaju „spiżarniach” nadziewając na kolce i ciernie upolowane zwierzęta.
Gąsiorek związany jest z otwartymi, suchymi, trawiastymi obszarami ze skupieniami gęstych krzewów. Gniazda zakładane są zwykle nisko w ciernistych zaroślach. W lęgu składa od 3 do 6 jaj. Oboje z rodziców opiekują się pisklętami, które w ciągu dwóch tygodni od wyklucia są w stanie wylatywać z gniazda.
Zimuje w Afryce.
Literatura:
Perrins Ch. M., Wielka Encyklopedia Ptaków, wyd. Muza, wyd. III, Warszawa 2004.
Hudec K., Przewodnik Ptaki, wyd. Multico, Warszawa 1994.
Jonsson L., Ptaki Europy i Obszaru Śródziemnomorskiego, wyd. Muza, wyd. I, Warszawa 1998.
Radziszewski M., Matysiak M., Ilustrowana Encyklopedia Ptaków Polski, P.H.W. Fenix.
Oprac. Aleksandra Janiszewska
