W ramach współpracy z Skarbem Państwa – Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe - Nadleśnictwem Smardzewice oraz Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Łodzi przystąpiliśmy do prac związanych z ochroną stanowiska bardzo rzadkiego na terenie województwa łódzkiego czarcikęsika Kluka oraz śródleśnego torfowiska i łąki, na którym on występuje.
Gatunek ten znajduje się pod ochroną ścisłą i wymaga ochrony czynnej. Jest on umieszczony w Czerwonej Księdze Roślin Województwa Łódzkiego i ma status krytycznie zagrożonego wymarciem na terenie województwa. Dlatego podjęto starania, aby ochronić jego stanowisko znajdujące się na terenie rez. Jeleń. Ochrona tego gatunku polega w głównej mierze na niezarastaniu stanowiska przez drzewa i krzewy oraz przez trzcinę pospolitą. Pierwsze prace zostały wykonane latem 2019 roku i polegały na wykoszeniu terenu objętego działaniami ochronnymi. Pierwsze wykoszenie było dość ciężkie ze względu na znaczne zagęszczenie trzciny, powtórne wykaszanie tego terenu było znacznie lżejsze i szybsze. Kolejne prace przeprowadzono późną jesienią 2019 roku kiedy wycięto krzewy oraz wykoszono całość torfowiska. W roku 2019 po przeprowadzonym tylko wykaszaniu stwierdziliśmy 6 pędów kwitnących czarcikęsika Kluka (w latach wcześniejszych było to maksymalnie 5 pędów a zdarzało się, że nie stwierdzano kwitnących już pędów).
Kolejne prace przeprowadzono w lutym 2020 roku i polegały na wycince drzew oraz wyniesieniu ich po za teren torfowiska. Latem 2020 roku ponownie został wykoszony znacznych obszar torfowiska, gdzie występuje trzcina pospolita, zaś późną jesienią 2020 roku został wykoszony cały teren, który obecnie obejmuje powierzchnię ok. 0,25 ha. W roku 2020 odnotowano 3 pędy kwitnące co prawdopodobnie może być związane z bardzo suchym rokiem na torfowisku.
W roku 2021 dokonano lustracji terenu torfowiska i stwierdzono rekordową ilość aż 11 pędów kwitnących czarcikęsika Kluka. Zauważono również zwiększającą się różnorodność roślin zielnych na terenie torfowiska. Jednocześnie nadal odrasta trzcina pospolita, więc dla długotrwałej skuteczności tych działań należało podjąć działania na ponowne wykaszanie terenu torfowiska. W grudniu 2021 roku ukazało się nowe zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Jeleń” na lata 2022-2026. W związku z jego ogłoszeniem mogliśmy przystąpić do pierwszych prac, które zostały już przeprowadzone i polegały na wykoszenie całego terenu objętego działaniami. W tym roku na terenie torfowiska utrzymuje się wysoki (a właściwie taki jaki powinien tutaj być) stan wody, dlatego prace były dość ciężkie. Jesteśmy jednak bardzo ciekawi jak długo taki stan wody się utrzyma i jak on wpłynie na stanowisko czarcikęsika Kluka. Kolejne prace będą wykonywane latem.
