20 października to data podpisania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, dlatego też z inicjatywy Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska ten dzień ogłoszono Dniem Krajobrazu.
Wszystkie strony, które podpisały Konwencję, w tym Polska, zobowiązane są do podejmowania działań na rzecz podnoszenia świadomości społeczeństwa w zakresie wartości krajobrazów, ich roli i wprowadzanych w nich zmian. Celem obchodów Dnia Krajobrazu jest więc promowanie kwestii związanych z krajobrazem, podnoszenie świadomości w zakresie wpływu podejmowanych decyzji (zarówno przez społeczeństwo, jak i władze) na otaczającą nas przestrzeń. Idea zorganizowania Dnia Krajobrazu została nieformalnie poparta przez Sekretariat Europejskiej Konwencji Krajobrazowej Rady Europy. Zasugerowano również ogłoszenie Międzynarodowego Dnia Krajobrazu na forum Konferencji Stron Europejskiej Konwencji Krajobrazowej.
Podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie wartości krajobrazów, ich roli i wprowadzanych w nich zmian, odbywa się w ramach zadań statutowych Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego. Działania na rzecz ochrony krajobrazu realizowane są głównie w związku z cyklicznymi przedsięwzięciami mającymi na celu ochronę oraz promocję walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych w siedmiu parkach krajobrazowych leżących na terenie województwa łódzkiego.
Wśród nich należy wymienić przede wszystkim zadania z zakresu czynnej ochrony krajobrazu realizowane przez służby ochrony przyrody. Należą do nich działania mające na celu zachowanie najbardziej wartościowych elementów krajobrazu np.: poprzez wykaszanie roślinności na terenach podmokłych (rezerwat Piskorzeniec w Przedborskim PK) w celu usunięcia sukcesji niepożądanych roślin zmieniających charakter krajobrazowy rezerwatu, czy wykaszanie i porządkowanie użytku ekologicznego "Skarpa Inowłodzka" w Spalskim PK celem zachowania naturalnych zbiorowisk kserotermicznych stanowiących malowniczy akcent w krajobrazie doliny Pilicy.
Na obszarze PK Wzniesień Łódzkich oraz na terenie Sulejowskiego PK realizowany jest od wielu lat projekt ochrony i zachowania tradycyjnych sadów przydomowych stanowiących szczególnie cenny element zanikającego tradycyjnego krajobrazu wiejskiego.
Ochrona ogródków przydomowych, jako ważnego elementu krajobrazu kulturowego, realizowana jest poprzez organizowane dla mieszkańców parków konkursy na najpiękniejszy przydomowy ogród oraz imprezy związane z ochroną pszczół, podczas których promowane jest utrzymywanie i zakładanie kwietnych ogródków.
Niezwykle istotnym działaniem jest składanie do właściwych organów samorządowych wniosków o objęcie cennych przyrodniczo i krajobrazowo fragmentów terenu oraz obiektów przyrodniczych i kulturowych stosownymi formami ochrony przyrody i kultury. W ten sposób na obszarach parków krajobrazowych województwa łódzkiego zinwentaryzowano, stworzono dokumentację oraz wskazano na potrzebę ochrony wielu cennych krajobrazowo obszarów, drzew, głazów narzutowych alei, cmentarzy, kapliczek, krzyży, dworów i kościołów.
Opiniowanie decyzji o warunkach zabudowy, składanie wniosków do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów miejscowych zgodnie planem ochrony parków krajobrazowych to niezwykle ważny element współpracy
z samorządami lokalnymi, kształtujący krajobraz obszarów chronionych.
Organizacja i współorganizacja akcji sprzątania cennych miejsc przyrodniczo - krajobrazowych np. sprzątanie rzeki Pilicy "Czysta i bezpieczna Pilica od źródeł do ujścia", miejsca widokowego "Fajna Ryba" w Przedborskim PK, „Sprzątanie Rawki” w Bolimowskim PK, „Sprzątanie świata z pracownikami samorządów” na obszarze Załęczańskiego PK.
Promowanie krajobrazu o naturalnych cechach, historycznych założeń parkowo-pałacowych oraz pojedynczych tworów przyrodniczych w wydawnictwach ukazujących walory parków krajobrazowych województwa łódzkiego to niezwykle ważny element działalności promocyjnej parków.
Tego typu działania podwyższają walory krajobrazowe i korzystnie wpływają na rozwój turystyki pieszej i rowerowej.
Problematyka ochrony krajobrazu stanowi również nieodłączny element prowadzonych przez pracowników ZPKWŁ terenowych zajęć edukacyjnych z dziećmi
i młodzieżą, wycieczek i rajdów oraz spotkań z przedstawicielami jednostek samorządowych
i mieszkańcami parkowych gmin. Rocznie na terenie Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego bezpośredni kontakt z pracownikami przekazującymi wiedzę na temat walorów krajobrazowych i przyrodniczych parków ma ok 30 000 osób.
oprac. Zespół ZPKWŁ
